Mijn grootvader was een slavendrijver. Zo, het is eruit. En dan bedoel ik natuurlijk niet mijn beide opa’s. Dat waren noeste, hardwerkende mensen die in het zweet huns aanschijns het karige brood verdienden voor hun gezin. Die keurig de spruitjes opaten die hun vrouwen hen, na alweer een dag ploeteren, voorschotelden. Eerzame lieden waren het die hun, naar goed katholiek gebruik talrijk, kroost voor het slapen gaan een liefdevolle aai over de bol gaven. Nee, ik heb het hier over een van mijn verre overgrootvaders.
Die kwam ik gisteren tegen, toen ik een doos met oude familiefoto’s omkieperde en plotseling oog in oog stond met hem. Een streng kijkende man met een wurgend hoge witte boord, een spuuglok waar een Duits despoot jaloers op zou zijn geweest en een monumentale knevel. Geen snor, maar een knevel. Eentje die, met de punten krijgshaftig omhoog gedraaid, stijf stond van de pommade. Ik realiseerde het me meteen. Dit moet wel een van die koloniale blanke uitzuigers zijn geweest waarover hedendaagse media niet uitgepraat raken.
Ik kon me de proleet zomaar voorstellen: gekleed in jachttenue, een monocle voor het oog en de benen gestoken in té blinkend gepoetste rijlaarzen, de ‘nikkertjes’ afsnauwend die op hun knietjes met hun blote handen de aardappelen uit de schrale Brabantse zandgrond wroetten. Ik zie hem in het Deurnesche veen nodeloos de karwats heffen tegen, tot hun enkels in het moer staande, turfstekende negertjes, onderwijl ongetwijfeld verlekkerd kijkend naar door uitbuiting en bittere armoe schaars geklede negerinnetjes. Van dat laatste ben ik overigens vrij zeker, het blijkt een notoir familietrekje te zijn: te pas en vooral te onpas het verstand te vergapen aan niet of nauwelijks verhulde vrouwenlichamen. Van katoen plukken was geen sprake, hier in de Peel. Wij zagen niks in die pluizige rommel.
Mij rest nu natuurlijk niets anders dan het aanbieden van mijn diepste verontschuldigingen voor het gruwzame gedrag van mijn voorgeslacht. Bij dezen: mea culpa. En uiteraard dienen deze wandaden ook geldelijk gecompenseerd te worden: u heeft volkomen gelijk. Dus voelt u zich nu met terugwerkende kracht uitgebuit en zit u hierdoor emotioneel in zwaar weer? Stuur mij, eventueel onder rembours, uw bankpasje en uw pincode. Ik zal zien wat ik voor u kan betekenen.